Treasuryfunctie: taken en beleid

De treasury functie voert de taken financiering, cashmanagement en renterisicobeheer uit met als doel de organisatie te voorzien in de behoefte aan vreemd vermogen tegen zo laag mogelijke kosten en te beschermen tegen ongewenste financiële risico’s. Het financieringsbeleid van de gemeente Breda gaat er vanuit dat binnen de wettelijke kaders met betrekking tot het renterisico beheer (kasgeldlimiet en renterisico norm) bij een normale rentestructuur maximaal gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid financieringsmiddelen met een korte looptijd aan te trekken. Het rentetarief op kortlopende leningen (geldmarkt) is normaliter veel lager dan bij langlopende leningen (kapitaalmarkt).

De commissie BBV heeft in 2016 de "Notitie rente 2017" gepubliceerd. Doel van de deze notitie is de interne rentetoerekening in de begroting meer transparant te maken. Daarnaast zijn bepalingen opgenomen dat de intern doorbelaste rente sterk gerelateerd wordt aan de werkelijke rentelast (rentelast van kort- en langlopende schuld) van de gemeente. Het gevolg zal zijn dat de interne rekenrente (het rente omslag percentage) fors zal dalen en de resultaten op het onderdeel treasury bij de jaarrekening fors zullen teruglopen. De bepalingen en richtlijnen van deze notitie treden in werking met ingang van het begrotingsjaar 2018.

Renteverwachtingen in 2017

De economische vooruitzichten in Amerika en Europa zijn in 2016 iets verbeterd. In Azië daarentegen neemt de economische activiteit af. De werkloosheid neemt in Europa nog maar mondjesmaat af en de bestedingen nemen daarom maar beperkt toe. Een forse economische groei zal zich in 2017 waarschijnlijk nog niet laten zien.

De rente op geld- en kapitaalmarkt in Europa zullen daarom in 2017 naar verwachting op een laag niveau blijven. De ECB zal de rente op de geldmarkt rond het nulpunt houden, de depositorente negatief houden en op de kapitaalmarkt zal de rente op een laag niveau blijven door de opkoopacties van obligaties door de ECB die tot begin 2017 zullen doorgaan. Na beëindiging van de opkoopacties zal de kapitaalmarktrente waarschijnlijk gaan stijgen.

Financieringsbeleid

Een belangrijke variabele bij de uitvoering van het financieringsbeleid is de toekomstige renteontwikkeling op geld- en kapitaalmarkt. Daarnaast speelt de spreiding in de schuldportefeuille een bepalende rol. Voorkomen moet worden dat teveel schuld op hetzelfde tijdstip vervalt. Daarmee wordt immers het renterisico verhoogd.  
Conform de uitgangspunten geformuleerd in het treasury statuut zal in 2017 bij een normale rente structuur maximaal via kortlopende kasgeldleningen worden gefinancierd.  Het maximum bedrag wordt wettelijk bepaald door de kasgeldlimiet. Deze ligt voor de gemeente Breda rond de 50 miljoen (8,5% van de begroting).
Indien er echter een forse rentestijging op de kapitaalmarkt wordt voorzien (zeer geringe kans)  zullen langlopende leningen worden aangetrokken in plaats van de kasgeldleningen . Deze wijziging zal dan wel een wat lager treasury resultaat tot gevolg hebben.
Voor 2017 worden de volgende volumes aan te trekken financieringsmiddelen geraamd:

Verstrekte geldleningen en garanties

In 2017 zal een lening van € 10.000.000 aan Breedsaam worden verstrekt (in het kader van de doordecentralisatie van het primair en speciaal onderwijs Breda).

Renterisicobeheer

De wetgever heeft in de wet FIDO (Financiering Decentrale Overheden) eisen gesteld aan het maximum aan renterisico, dat een gemeente in enig jaar mag lopen. Deze eisen komen tot uitdrukking in de kasgeldlimiet (voor leningen met een looptijd tot 1 jaar) en de renterisiconorm (voor leningen met een looptijd vanaf 1 jaar). Deze normen bepalen de speelruimte voor de gemeente om verantwoord en goedkoop te financieren. Beide normen worden gerelateerd aan de begrotingsomvang.  

Kasgeldlimiet

De kasgeldlimiet is een bedrag ter grootte van 8,5% van de totale begroting. Een gemeente mag tot de kasgeldlimiet met kortlopende geldleningen gefinancierd zijn. De kasgeldlimiet voor de gemeente Breda bedraagt in 2016  circa € 52 miljoen. Het beleid om bij een normale rentestructuur maximaal kort te financieren heeft de laatste jaren veel (eenmalig) voordeel gebracht. De rente op de geldmarkt was (en is) extreem laag. Ook voor 2017 wordt gestreefd naar  maximale benutting van de kasgeldlimiet. Bij een geraamd volume van € 50 miljoen is het renterisico voor de begroting 2017  € 500.000 euro per procent rentestijging.   

Renterisiconorm

De renterisiconorm is een bedrag ter grootte van 20% van de begrotingsomvang in het betreffende jaar. Van de langlopende schuld mag maximaal dat bedrag aan een renteherziening onderhevig mag zijn. De renterisiconorm zorgt voor een spreiding in looptijden van de langlopende schuld.  
De renterisiconorm wordt de komende jaren niet overschreden. Dit komt door de opbouw van de leningenportefeuille. Ruim 30 % van de leningenportefeuille is  gefinancierd met 40 en 50  jarige lineaire/fix- of basisrente leningen met een gemiddelde rentecoupon van 3,03%. Bij de langlopende schuld die opnieuw moet worden gefinancierd ( € 27 miljoen) bedraagt het renterisico  €270.000 euro per procent rentestijging boven het ingezette percentage van 1,25 %.

Vanaf het jaar 2020 zijn er  bijna geen aflossingen op de vaste schuld. De leningenportefeuille bestaat dan nog voornamelijk uit fix-leningen (geen tussentijdse aflossingen). Om te voorkomen dat er een situatie van overfinanciering kan ontstaan zal gezorgd worden voor een voldoende aandeel kortlopende leningen per 2020 in de totale schuldportefeuille. Ook worden langlopende leningen sinds 2014 met een lineair aflossingschema aangetrokken.

Schatkistbankieren

Met ingang van eind 2013 is het schatkistbankieren voor decentrale overheden verplicht. Gemeenten hebben allemaal een rekening courant verhouding met het Rijk gekregen en dienen daar de overtollige middelen te stallen. Om het cashmanagement van een gemeente niet al te veel te verstoren heeft het Rijk bepaalde middelen uitgezonderd waaronder het drempelbedrag. Dit is bedrag ter grootte van  0,75% van de begroting (tot € 500 miljoen) plus 0,2% van het meerdere. De drempelwaarde van de gemeente Breda bedraagt in 2017 € 3,96 miljoen bij een begroting totaal van € 604 miljoen. De gemeente Breda heeft geen structurele overtollige middelen en  gebruikt de rekening courant verhouding met het Rijk enkel in het kader van het afstorten van  tijdelijke overschotten.

Treasuryresultaat

Het treasury resultaat over 2017  wordt geraamd op € 4 miljoen.